portret van Simone Weil
Deze week geen blog maar een beeld, de eerste in een reeks portretten van denkers die veel voor mij betekenen.
Simone Weil leefde van 1909 tot 1943 en is dus slechts 34 jaar geworden. Direct in het begin van de tweede wereldoorlog ontvluchtte deze - van oorsprong - Joodse denker (tevens onderwijzeres, journalist, fabrieksarbeider, mystica en activist) haar geboorteland Frankrijk. Ze reisde eerst naar New York en later naar Londen, waar ze geprobeerd heeft om als verzetsstrijder te worden gedropt in bezet gebied. Hiervoor kreeg ze echter geen toestemming omdat ze vanwege haar joodse uiterlijk te veel zou opvallen. Bovendien leed zij aan longtuberculose. Ze zou eerst moeten aansterken, maar het tegendeel gebeurde. Simone Weil weigerde voldoende voedsel te eten, uit loyaliteit, zei zij, omdat haar landgenoten dit voedsel ook niet hadden onder de Duitsers. 'Liever sterven dan leven buiten de waarheid,' is te lezen in de talloze aantekeningen die ze naliet na haar veel te vroege dood. Een aantal van deze aantekeningen zijn na haar dood gebundeld in een boek met de intrigerende titel 'Zwaartekracht en Genade'.
‘Zwaartekracht’ staat voor de natuurlijke wereld waarin alles wordt bepaald door natuurwetten en allerlei algoritmes. ‘Genade’ doelt op iets dat niet kan worden afgedwongen of voorbereid, maar dat enkel te ontvangen is wanneer het je ten deel valt.
Dit 'ten deel vallen' duidt op iets wat doorgaans wordt aangeduid met 'religieus'. In zekere zin kan Simone Weil ook wel degelijk als Christelijk denker worden gekenschetst, ware het niet, dat zij ervan uitgaat dat 'God zich enkel toont door Zijn afwezigheid'.
Deze afwezigheid van God komt tot uiting in ons sterke verlangen ernaar, zo meende Simone Weil, waar 'God' dan staat dan voor waarheid, goedheid en liefde.
In het alledaagse leven zijn alledrie niet vanzelfsprekend, zo is de gedachte, de aanwezigheid van waarheid, liefde en goedheid is dan ook enkel en alleen gelegen in het antwoord dat wij geven op de afwezigheid ervan.
Anders gezegd: de enige manier om waarheid, liefde en goedheid te vinden is door zelf goed te doen, zelf de waarheid te spreken en de liefde? Het gaat er in het leven niet om liefde te verwerven; het is veel relevanter om door liefde te worden gedreven.
Dit is de belangrijkste opgave volgens Simone Weil, liefde is het enige juiste antwoord op de afwezigheid ervan. En hoe je dit doet?
'Elke keer dat men werkelijk aandacht schenkt, breekt men het kwaad in zichzelf af,' aldus Simone Weil in 'Attente de Dieu'.
- Deze tekst is gepubliceerd op zondag 17 december 2021
- Reacties worden zoals altijd op prijs gesteld. Dat kan via het CONTACTFORMULIER of gewoon via de mail.
- Ga TERUG naar de beginpagina